مغز انسان در مواجه با ترک اعتیاد مانند یک فنر عمل میکند. مواد مخدر و الکل، کاهش دهنده نیروی مغز هستند مانند فنری است که به سمت پایین فشار داده شود. مواد مخدر تولید فرستنده‌های عصبی مثل نورآدرنالین را در مغز سرکوب می‌کنند. هنگامی که شما مصرف مواد مخدر یا الکل را متوقف می‌کنید، همانند رها کردن فنر در مغز شما است، و مغز شما با افزایش آدرنالین، موجب بروز علائم ترک اعتیاد می‌شود.
سندرم پس از مرحله حاد(مرحله دوم ترک اعتیاد) (PAWS) کاملا واقعی است. اگر شما یا کسی دیگر از ترک اعتیاد رنج می‌برد، باید به این نکات توجه کنید. تکنیک چهار اقدام تاخیری ، ورزش بسیار زیاد، همراهی با یک فرد حامی ، در نظر گرفتن زمان بیشتری برای خواب و جشن گرفتن برای این نقطه عطف در زندگی را فراموش نکنید!
هر کدام از مواد مخدر شیوه ترک متفاوتی دارد
هر کدام از مواد مخدر با دیگری متفاوت است برخی از مواد ترک فیزیکی خیلی دشواری دارند(الکل، مواد مخدر و آرام بخش). بعضی مواد ترک فیزیکی آسانی دارند، اما ترک احساسی مشکل‌تری دارند (کوکائین، ماری جوانا و اکستازی). شیوه‌ی ترک فیزیکی هر فرد نیز متفاوت است. اگر شما ترک فیزیکی آسانتری داشتهاید. این بدان معنا نیست که شما معتاد نیستید، در عوض ممکن است ترک احساسی بیشتری داشته باشید.
علائم ترک احساسی
- اضطراب
- بی‌قراری
- عصبانیت
- بیخوابی
- سردرد
- کاهش تمرکز
- افسردگی
- انزوای اجتماعی
نشانه‌های ترک فیزیکی
- تعریق
- ضربان سریع قلب
- تپش قلب
- تنش عضلانی
- تنگی نفس در قفسه سینه
- تنفس دشوار
- لرزش
- تهوع، استفراغ یا اسهال
علائم خطرناک ترک
الکل وداروهای آرام بخش باعث خطرناک‌ترین علایم ترک فیزیکی می‌شوند. متوقف کردن ناگهانی الکل یا آرامبخش میتواند منجر به تشنج، سکته مغزی، یا حملات قلبی در بیماران پر خطر شود. سم زدایی مواد مخدر تحت نظارت پزشک میتواند علائم ترک را به حداقل برساند و خطر عوارض خطرناک را کاهش دهد. برخی از علائم خطرناک مصرف الکل و آرامبخش عبارتند از:
- صرع همراه با تشنج و غش
- حمله قلبی
- سکته
- توهم
- هذیان خمری
ترک مواد مخدرمثل هروئین و اکسی کانتین(آرامبخش) خیلی ناراحت کننده است، اما خطرناک نیست، مگر اینکه با مواد مخدر دیگر ترکیب شده باشند. ترک هروئین به خودی خود، تشنج، حملات قلبی، سکته ، و یا هذیان خمری ایجاد نمی‌کند.
درمان اعتیاد به مواد مخدر و الکل
اگر شما در حال ترک مواد مخدر یا الکل هستید، درمان و امید وجود دارد. بسیاری از افرادی که به دنبال درمان اعتیاد بوده‌اند زندگی خود را تغییر داده‌اند. مراکز ترک اعتیاد پزشکی و غیر پزشکی و برنامه‌های سم زدایی همه جا هستند. همچنین روشهای توانبخشی درمان اعتیاد از جمله گروه‌های خود یار و بیمار سرپایی و بیمار بستری در بیمارستان را هم می‌توان انتخاب کرد. شما هم اکنون اولین گام را به سمت درمان اعتیاد برداشته‌اید. شما این سوال را پرسیده‌اید «آیا من اعتیاد دارم؟» گام بعدی را بردارید و زندگی خود را تغییر دهید. کمک بخواهید، مهارتهای درمان اعتیاد و پیشگیری از برگشت به مواد را بیاموزید ، تا درد و رنج کمتری متحمل شوید.
(PAWS) ترک پس از مرحله حاد
ترک مواد دو مرحله دارد. مرحله اول مرحله حاد است که معمولا چند هفته طول می‌کشد. شما در این مرحله ممکن است نشانه‌های فیزیکی ترک را تجربه کنید. اما در مورد هر فرد و مواد مختلف متفاوت است. مرحله دوم پس از مرحله حاد [PAWS] نامیده می‌شود. در این مرحله علائم فیزیکی کمتری دارید، اما علائم احساسی و روانی بیشتری خواهید داشت. مرحله پس از حاد به این دلیل اتفاق می‌افتد که شیمی مغز شما به تدریج به حالت عادی باز می‌گردد. همانطور که مغز شما نوسان سطح مواد شیمیایی را بهبود می‌بخشد، به همان میزان مغز با تعادل جدید مواجه می‌شود که باعث بروز علائم ترک مرحله پس از حاد می‌شود. اکثر افراد علائم بعد از مرحله حاد را تجربه می‌کنند. البته در مرحله حاد ترک کردن هر فرد با دیگری متفاوت است، درمرحله پس از حاد، اکثر افراد علائم مشابهی دارند.
نشانه‌های مرحله ترک پس از حاد
- تغییرحالات روحی، اضطراب، تحریک پذیری(عصبانیت)
- خستگی، تغییرانرژی ، شور و شوق کم
- اختلال تمرکز
- اختلال خواب
مرحله دوم ترک (مرحله پس از حاد )مانند یک ترن هوایی ازعلایم است. در ابتدا علائم شما دقیقه به دقیقه و ساعت به ساعت تغییر خواهد کرد. پس از آنکه بهتر شدید، ممکن است چند هفته یا چند ماه پس ازآن دوباره بازگردند. هرچه قدر استقامت بیشتری نشان دهید این مدت طولانی و طولانی تر خواهد شد. اما دوره های بد مرحله دوم میتواند خیلی شدید باشد و به مدت طولانی هم ادامه یابد.
ترک چه مدت طول می‌کشد ؟
هر قسمت در مرحله دوم ترک(پس از حاد) معمولا چند روز طول می‌کشد. هنگامی که شما در حال بهبودی هستید، متوجه خواهید شد که هر قسمت از مرحله دوم معمولا چند روز طول می‌کشد. برای اکثر این قسمت‌ها هیچ علت مشخصی وجود ندارد. ممکن است شما یک روز از خواب بیدار شوید و احساس عصبانیت و کمبود انرژی داشته باشید. اگر فقط چند روز از آن بگذرد، با همان سرعت شروع به کار خواهید کرد. بعد از مدتی شما اعتماد به نفس بیشتری پیدا خواهید کرد چون توانستید مرحله دوم رابه پایان برسانید، چون شما می‌دانستید که هر قسمت زمان مشخص و محدودی دارد. معمولا مرحله دوم ترک ۲ سال طول می‌کشد. این یکی از مهمترین چیزهایی است که باید به یاد داشته باشید. اگر برای این چالش آماده باشید میتوانید این کار را انجام دهید. اما اگر فکر می‌کنید که مرحله دوم (پس از مرحله حاد) تنها چند ماه طول می‌کشد، پس ازآن شما از حالت تدافعی در می‌آیید و زمانی که نا امید می‌شوید احتمال بیشتری برای بازگشت دارید.
مرحله دوم (پس از مرحله حاد) را ادامه دهید
- صبور باشید. نباید برای بهبودی عجله کنید. اما شما میتوانید یک روز و در زمان مناسب آن مرحله را به پایان برسانید. اگر شما ازمرحله پس از حاد بدتان بیاید یا سعی می‌کنید آن را به زور به پایان برسانید ، سرانجام خسته خواهید شد. و هنگامی که شما خسته می‌شوید، به راه فرار فکر می‌کنید. علایم ترک پس از مرحله حاد نشان دهنده آن است که مغز شما در حال بهبود است. بنابراین از این نشانه‌ها دلخور نباشید. اما به یاد داشته باشید، حتی پس از یک سال، شما هنوزدر نیمه راه هستید.
- با روند بهبودی پیش بروید. علایم ترک ناخوشایند هستند. اما هرچه بیشتر از آنها متنفر باشید، بدتر به نظر می‌آیند. شما پس از دو سال روزهای خیلی خوبی خواهید داشت. از آنها لذت ببرید. شما همچنین روزهای بدی زیادی هم خواهید داشت. در آن روزها سعی کنید زیاد کار نکنید. از خودتان مراقبت کنید، تمرکز خود را بر روی بهبودی خود بگذارید، و این مرحله سرانجام به پایان می‌رسد.
- تمرین مراقبت از خود. در طی دو سال آینده به طور مکرر استراحت کوتاه مدت داشته باشید. به خودتان بگویید «آنچه انجام میدهم کافی است.» با خودتان خوب باشید این چیزی است که اکثر معتادان نمی‌توانند انجام دهند، و این چیزی است که شما باید در کمک به بهبودی خود یاد بگیرید. بهبودی مخالف اعتیاد است.
- گاهی اوقات شما انرژی و شور و شوق کمی برای هر چیزی دارید. این را بدانید و روی آن بیش از حد زوم نکنید. روی بهبودی و سلامتی خودتان تمرکزکنید.
- ترک در مرحله پس از حاد میتواند عاملی برای بازگشت باشد. ممکن است به مدت چند هفته شما هیچ نشانه ای ازعلایم ترک نداشته باشید ،اما یک روز از خواب بیدارمی‌شوید و می‌بینید این علایم مانند یک تن آجر روی سرتان هوار می‌شوند. شاید خیلی بد خوابیدید یا حالت روحی بد و انرژی کمی دارید. اگر برای آن آماده نباشید، اگر فکر می‌کنید که مرحله پس از حاد تنها چند ماه طول می‌کشد، یا اگر فکر می‌کنید که شما با بقیه فرق دارید و وضعیت شما بدتر از بقیه است، باعث می‌شود حالت دفاعی شما از بین برود اما اگر بدانید و انتظار چنین چیزهایی را داشته باشید از پس این کار برمی‌آیید.
- اگر بتوانید آرامش خود را حفظ کنید میتوانید این مرحله را به پایان برسانید. هنگامی که شما دچار تنش و اضطراب شده‌اید، تمایل دارید بنشینید و با آن کلنجار بروید و آنها را بدتر کنید. هنگامی که آرامش دارید، راحت‌تر از آنها رد می‌شوید. هر قدرشما تحت تاثیر نشانه‌ها و علایم خود قرار نگیرید، به همان میزان احتمال برگشت کاهش پیدا میکند.
- به یاد داشته باشید، هر برگشت، صرف نظر از اینکه چقدر کوچک است، هر دستاوردی که در طی ترک داشته اید توسط مغز خنثی می‌شود. بدون خودداری و کنترل نفس، همه چیز از بین خواهد رفت. اما با کنترل نفس همه چیز ممکن است.
۱۱نکته برای مقابله با مصرف مواد مخدر
ترک مواد مخدر بخش عذاب آور و اجتناب ناپذیری ازروند بهبودی و درمان است. اگر اعتدال و میانه روی هدف نهایی شما باشد، این وقفه ناراحت کننده برای بهبودی با فرایند سم زدایی راه نجات شماست. با این حال، روشهای مختلف و تکنیک‌های مفیدی هستند که برای خنثی کردن بعضی از مراحل دشوارتر ترک مواد مخدر و مصرف الکل و همچنین گرایش اجتناب ناپذیر به مواد مخدر به شما کمک می‌کنند. با درک این که از نظر فیزیولوژیکی چه اتفاقی هنگام ترک مواد مخدر می‌افتد، باعث ایجاد آرامش در آن فرد می‌شود؛ این نکات مهم و مفید را امتحان کنید:
- چهاراقدام تاخیری[Four D’s]
این یک روش توسط سازمان مبارزه با مواد مخدر[Quit SA] استفاده شده است ,این طرح ابتدا برای افراد معتاد به نیکوتین طراحی شده بود تا راهی برای کنار گذاشتن سیگار کشیدن خود پیدا کنند. با توجه به اهداف اولیه این طرح، این روش نیز برای ترک مواد مخدر و الکل نیز بسیار مفید است. هر زمان شما نشانه‌ای دیدید، تکنیک “چهار اقدام تاخیری” را اجرا کنید: تاخیر در اقدام ,تنفس عمیق، آشامیدن آب ، انجام کاری دیگر. با مشارکت فعالانه در این روش ، شما میتوانید با موفقیت از پس مرحله [PAWS] یا “علائم پس از مرحله حاد” که همینطور در حال نوسان هستند, بربیایید.
- ورزش
به طور کلی همه ما می‌دانیم که فعالیت بدنی مزایای فراوانی برای سلامت عمومی یک فرد دارد و این شامل ترک مواد مخدرهم می‌شود. فعالیت فیزیکی مواد شیمیایی طبیعی مانند اندورفین‌ها را آزاد میکند که به طور طبیعی با درد فیزیکی و همچنین سایر علائم مشکل ساز مبارزه میکند. هنگامی که میل شدید به مواد مخدر و الکل در حال پیشروی است، بلافاصله به نوعی فعالیت بدنی بپردازید فرقی نمی‌کند که وزنه برداری باشد و یا فقط یک پیاده روی سریع. اساسا تاثیر آن فوری است. زمانیکه حتی شما احساس ناتوانی در انجام هر نوع فعالیت ورزشی دارید ، تنها با چند دور کوتاه اطراف ساختمان خود میتوانید تاثیر زیادی بر علائم داشته باشید.
- داشتن یک فرد حامی
خیلی شبیه به “حامی تیم ورزشی ” است، این فرد بزرگترین طرفدار و مشوق شما هنگام دستیابی به موفقیت‌های کوچک خواهد بود وهنگام دشواریها هم به شما راهنمایی خواهد کرد. این فرد حامی برای شما کسی است که هر دو شما به یکدیگراعتماد دارید و به هم احترام می‌گذارید، زیرا اساسا زندگی خود را کف دست او قرار می‌دهید. او باید بتوانند سختی راه را به جان بخرد و به آسانی پا پس نکشد. فرد حامی را می‌توان از روشهای مختلفی ، مانند گروه [AA]، یک حامی، دوست یا اعضای خانواده پیدا کرد ،واین بستگی به شما دارد که چه کسی معیارهای کامل حامی را دارد.
- خواب
همراه با ترک مواد مخدر و الکل، بسیاری از علائم به همراه می‌آیند. هر زمان که احساس می کنید این علائم بیش از حد مشکل ساز و ناراحت کننده هستند، دراز بکشید و چرتی بزنید اگر نمی‌توانید بخوابید فقط استراحت کنید،این خیلی کمک کننده است. همانطور که بدن شما باید یک بار دیگر بدون استفاده از مواد مخدر و به طور طبیعی کار کند، برای بازسازی آسیب‌هایی که در طی این سالها به آن وارد شده است به زمان نیاز دارد تا هماهنگی لازم انجام شود.
- جشن بگیرید!
بخشی جدایی ناپذیر از بهبودی و سلامتی شما این است که نقطه عطف خود را برای نعمت آگاهی و کنترل نفس جشن بگیرید. مهم نیست که چقدر بزرگ یا کوچک به نظر برسد، با شادی کردن هنگام موفقیت ,چشم شما به پاداشی که دریافت می‌کنید بازتر می‌شود وبه نظر می‌رسد همه چیز ارزش آن را داشته است. عزت نفس و حس ارزشمند بودن نیز با جشن گرفتن تقویت می‌شود، که برای کنترل علائم احساسی ترک دارو مانند افسردگی و اضطراب عالی است.
- مراقبه(مدیتیشن)
مسلما همه ما می‌دانیم که انجام مدیتیشن به طور مرتب مزایای روحی و سلامتی بسیاری دارد که قطعا در مورد مصرف مواد مخدر و مصرف الکل نیز صادق است. اخیرا مدیتیشن در بهبود و درمان اعتیاد به طرز چشمگیری مفید و موثر معرفی شده است. تا حدود هزاران سال مراقبه به عنوان درمان کلی و در واقع روش دیگری برای کنترل دردهای مزمن بود. در طول روند واقعی مراقبه، با انجام برخی فعالیتهای تنفسی، دمای مرکزی بدن شما افزایش می‌یابد، پس از آن هورمونهای مختلف در بدن آزاد می‌شوند و به عنوان مسکنهای طبیعی برای درد وارد عمل می‌شوند.
- به جلسات بروید
مرحله بهبودی کاملا مشخص است که رفتن به این جلسات در واقع باعث می‌شود که روی هوشیاری واعتدال خود کار کنید. در اوایل ترک مواد و میانه‌روی درمصرف الکل حضور در این جلسات خیلی مهم است. با وجود اینکه حضور در این جلسات ممکن است هیچ گونه کمک فیزیکی در مقابله با مصرف مواد مخدر و الکل ایجاد نکند،اما به شما این امکان را می‌دهد تا شنونده‌ای برای حرف‌هایتان داشته باشید ,با یکدیگر همدردی کنید و تجربیات دست اول خودتان را در اختیار یکدیگر قرار دهید و هنگامی که در حال تلاش برای ترک هستید از شما حمایت می‌کنند و وضعیت احساسی شما بهبود پیدا میکند. با بازگو کردن و به اشتراک گذاشتن وضعیتی که دقیقا در آن هستید، به شما این امکان را می‌دهد تا به سیستم حمایتی دست پیدا کنید و آن را گسترش دهید همینطور به شما کمک میکند تا با بردباری هر گونه تمایل به مواد را کنترل کنید. باید همیشه برنامه خود را با دقت پیگیری و اجرا کنید ، مخصوصا زمانی که در حال ترک مواد هستید.
- کار جالبی انجام دهید
با وجود اینکه فرآیند بهبودی باید جدی گرفته شود، اما این بدان معنا نیست که هر چیز سرگرم کننده‌ای تبدیل به خاطره دور و قدیمی شود! در حقیقت، با میانه روی و اعتدال، شما سرگرمی‌های بهتر و عاری از هر گونه افراط خواهید داشت. از آزادی که به تازگی با ترک مواد و الکل به دست آورده‌اید استفاده کنید تا شادی واقعی زندگی را تجربه کنید. هنگامی که مواد مخدر را ترک می‌کنید، شرکت در فعالیتهای سرگرم کننده ای که از آن لذت می‌برید، میتواند حواس شما را از تجربه ناراحت کننده‌ای که داشتهاید پرت کند. به یاد داشته باشید که مرحله دوم ترک برای همیشه باقی نخواهد ماند، این فقط یک دوره‌ی موقت بین شما و بقیه زندگی شما است.همچنین میتوانید فهرستی از فعالیت های سرگرم کننده که همیشه می‌خواستید انجام دهید اما به دلیل اعتیاد به مواد مخدر هرگز انجام نداده‌اید, تهیه کنید ,این باعث می‌شود تا وقفه کوتاهی بین مواد و علایم ترک مواد والکل ایجاد شود.
- دفترچه خاطرات روزانه
نوشتن خاطرات روزانه همیشه در میان متخصصین بهداشت و روان به عنوان یک گزینه بسیار مفید برای درمان بیماران بوده است. این روش کمک میکند تا احساسات و افکار بی طرفانه روی کاغذ نوشته شوند و مشاهده آنها بر روی کاغذ به شما کمک میکند تا آنها را به شیوه ای درست و سالم سازماندهی کنید. نگه داشتن دفتر خاطرات در کل فرایند ترک و حتی در چند ماه اول بهبود و بعد از آن میتواند یک روش درمانی باشد و در آینده هم ،شاید به نوشته‌های خود درگذشته نگاهی بیاندازید. پیگیری پیشرفت شما روز به روز و با ارائه مدارک ملموس به فرآیند ترک مصرف مواد مخدر و الکل کمک میکند تا بدانید هر روز بهتر از روز قبل شده‌اید و این امید و شوق و هیجان را در شما به وجود می‌آورد.
- به یک گروه پشتیبانی آنلاین بپیوندید
اگر نسبت به حضور فیزیکی در جلسات احساس خوبی ندارید, با پیوستن به یک گروه پشتیبان آنلاین، میتوانید از طرف معتادان دیگر حمایت بیشتری دریافت کنید. این به هیچ وجه جایگزین قابل اعتمادی برای جلسات در آینده و درطی فرآیند بهبودی شما نیست اما پس از اینکه مرحله ترک را پشت سر گذاشتید، اگر حداقل به رفقای خود در طی این مسیر دسترسی داشته باشید, میتوانید امید و حمایت را در روزهای سخت ترک بلافاصله دریافت کنید.
- اهدافی برای خودتان در نظر بگیرید
شما با تنظیم اهداف بلندمدت و کوتاه مدت یک طرح کلی موفقیت برای خود و بهبودی‌تان، خواهید داشت. این به شما کمک میکند تا به جای ترس و اضطراب وعدم اطمینان با نگرش مثبت رو به جلو حرکت کنید. مثبت نگری به شما کمک میکند تا بین شرایط ترک مواد مخدر و الکل (که اصولا لذتی برای شما ندارد) و نقاط منفی وضعیت فعلی‌تان یک حائل ایجاد شود. همچنین با انجام این کار، شما به خودتان یادآوری خواهید کرد که این وضعیت شما کاملا موقتی است و خیلی زود مرحله دوم ترک فروکش میکند و شما زندگی شاد و جدید خود را پس از بهبودی آغاز خواهید کرد. رسیدن به اهدافتان به شما کمک میکند تا به عهد خود پایدارتر باشید و در جهت بهبودی خودتان تلاش کنید. گرچه ترک مواد مخدر نه آسان است ونه سرگرم کننده ،اما با اجرای هر کدام از این روشهای مختلف کنترل، شما حداقل تجربه دردناک کمتری خواهید داشت . تنها راهی که واقعا میتواند موجب به پایان رسیدن علائم ترک دارو و الکل شود، این است که به زمان اجازه دهید تا جادوی مرموز خود را به کار گیرد. این لیست را در طول فرآیند سم زدایی با خود نگه دارید تا به شما کمک کند بهترین توانایی خود را به کار بگیرید و وضعیت خود را کنترل کنید و همیشه به یاد داشته باشید که این وضعیت موقتی است! در پایان بقیه زندگی بدون مواد مخدر ارزشش را دارد.
” کپی فقط با ذکر منبع و لینک بلامانع است.”