اکستازی (یا ۳و۴ متیلن‌دی‌اکسیدمتاآمفتامین: اختصاراً MDMA) ) به شکل قرص یا کپسول یافت می‌شود که رایج‌ترین روش مصرف مواد است. هنگامی‌که اکستازی در قالب قرص یا کپسول مصرف می‌شود، فرد به‌طور متوسط ۴۵ دقیقه بعد احساسات مربوط به مصرف را درک می‌کند. این اثرات به مدت ۱۵ تا ۳۰ دقیقه پس از اولین احساس و حداکثر ۳ ساعت به طول می‌انجامد هرچند ممکن است عوارض جانبی تا چند روز بعد دیده شوند. افراد معمولاً هر بار یک تا دو قرص می‌خورند، هر قرص حاوی ۵۰ تا ۱۵۰ میلی‌گرم یلن‌دی‌اکسیدمتاآمفتامین است. افراد اغلب دوز دوم دارو را زمانی مصرف می‌کنند که اثر دوز اول شروع به محو شدن می‌کند. این کار خطر عوارض جانبی به دلیل افزایش دوز را افزایش می‌دهد.
روش آسانی برای ترک هیچ نوع ماده‌ی اعتیادآوری وجود ندارد اما قرص‌های اکس می‌توانند یک مانع بزرگ برای هر فرد باشند. علائم می‌تواند مانع از حتی تلاش برای ترک شود زیرا علائم می‌توانند بسیار ناخوشایند باشند و با قطع مصرف دارویی که بدن احتیاج دارد به‌راحتی بروز کنند.
اثرات اکستازی چیست؟
فرد ممکن است اثرات سمی قرص اکس را در عرض ۴۵ دقیقه یا بیشتر پس از مصرف یک دوز تجربه کند. این اثرات شامل افزایش احساس سرخوشی، افزایش برون‌گرایی، گرم گرفتن احساسی، همدلی با دیگران و تمایل به بحث در مورد خاطرات عاطفی است. علاوه بر این، افراد افزایش ادراک حسی را به‌عنوان نشانه‌ای از مصرف اکستازی بیان می‌کنند. بااین‌حال قرص اکس همچنین می‌تواند تعدادی از اثرات نامطلوب حاد را ایجاد کند. به‌عنوان مثال، درحالی‌که مصرف بیش‌ازحد (اُور دوز) خطرناک نادر است اما این اتفاق می‌تواند تهدید مرگبار باشد.به دلیل خواص تحریک‌کنندگی اکستازی و شرایطی که در آن اغلب مصرف می‌شود، اکستازی با فعالیت‌های شدید فیزیکی برای دوره‌های طولانی در محیط‌های گرم همراه است که می‌تواند منجر به یکی از مهم‌ترین عوارض جانبی ناگهانی و حاد شود که افزایش قابل‌ملاحظه در درجه حرارت بدن (هیپرترمی) است. حتی دوزهای متوسط اکس در توانایی بدن برای تنظیم دما اختلال ایجاد می‌کند و به‌طور بالقوه منجر به مرگ‌ومیر در محیط گرم می‌شود. درمان هیپرترمی نیاز به مراقبت‌های پزشکی سریع دارد زیرا ممکن است به‌سرعت به اختلالات عضلانی یا عدم تعادل الکترولیتی (سدیم) منجر شود که به‌نوبه خود باعث ایجاد نارسایی کلیه یا تورم مرگبار مغز، به‌ویژه در زنان می‌شود. استفاده از قرص اکس همراه با ورزش شدید موجب کاهش آب بدن می‌شود و باعث می‌شود برخی افراد مقدار زیادی مایعات نوشیدنی مصرف کنند که می‌تواند خطر عدم تعادل الکترولیت یا تورم مغز را افزایش دهد، زیرا اکس سبب حفظ و تجمع آب بدن می‌شود. همچنین مصرف دوز متوسط اکستازی در افرادی که به‌طور مرتب آن را استفاده می‌کنند می‌تواند باعث کاهش عملکرد پمپاژ قلب شود که در زمان افزایش فعالیت بدنی نگران‌کننده است.
قرص روانگردان اکس همچنین می‌تواند اثرات نامطلوب دیگری ازجمله قفل شدن غیرارادی فک، عدم اشتها، خلط خفیف، توهمات غیرمنطقی یا ناسازگار، پاهای بی‌قرار، حالت تهوع، چشمک زدن یا لرز، سردرد، عرق کردن و خشکی عضلات یا مفصل بر سلامت شما داشته باشد.
در ساعت‌های پس از مصرف دارو، قرص اکس باعث کاهش قابل‌ملاحظه در درک و پیش‌بینی حرکت؛ به‌عنوان مثال، توانایی قضاوت در مورد اینکه راننده در معرض خطر برخورد با یک ماشین دیگر قرار دارد، می‌شود که بر خطرات بالقوه انجام فعالیت‌های پیچیده یا نیازمند مهارت مانند رانندگی خودرو تحت تأثیر این دارو ، تأکید می‌کند. هنگامی‌که اکستازی متابولیزه می‌شود یا در بدن شکسته می‌شود در توانایی بدن برای متابولیسم اکس اختلال ایجاد می‌کند. درنتیجه دوزهای اضافی اکستازی می‌تواند سطح غیرمنتظره خون را افزایش دهد که می‌تواند اثرات سمی این دارو را بدتر کند. علاوه بر این، ترکیب قرص اکس با سایر مواد مانند کافئین، آمفتامین، مگیدرون، ماریجوانا یا الکل آمفتامین ممکن است خطر اثرات نامطلوب سلامتی مرتبط با اکستازی را افزایش دهد.
آیا استفاده از اکستازی در دوران بارداری به نوزاد آسیب می‌رساند؟
با توجه به اینکه اکثر افرادی که اکستازی مصرف می‌کنند جوان و در سال‌های باروری خود هستند، برخی از خانم‌ها ممکن است هنگام بارداری نیز از اکستازی استفاده کنند. قرص اکس ممکن است اثرات سوء بر روی جنین در حال رشد داشته باشد. یک مطالعه نشان داد که قرار گرفتن در معرض اکستازی قبل از زایمان با تأخیر حرکت در پسران تا ۲ سال پس از تولد همراه بود. تحقیقات بیشتری برای تعیین اینکه آیا این تأخیر در سال‌های بعد زندگی نیز ادامه دارد یا خیر، موردنیاز است. اثرات سوء بر روی آزمونهای یادگیری و حافظه پس از قرار گرفتن در معرض اکستازی در طی دوره رشد در سه‌ماهه سوم وجود دارد. این تغییرات با تغییرات طولانی‌مدت در نواحی مغز که مربوط به یادگیری و حافظه است موازی هستند. قرار گرفتن در معرض اکستاسی در دوران قبل از رشد، باعث افزایش فعالیت حرکتی و تغییرات در عملکرد سروتونین و دوپامین در جوندگان می‌شود. علاوه بر این، قرارگیری در معرض اکستازی و الکل قبل از تولد باعث کاهش فعالیت اکتشافی، اختلال در حافظه و اختلال رشد عصبی در بزرگ‌سالی می‌شود، هرچند که سهم اکستازی تنها در این ارتباط مشخص نشد.
آیا اکستازی اعتیادآور است؟
تحقیقات به‌طور قطعی پاسخ نداده‌اند که آیا قرص اکس اعتیادآور است یا خیر، اگرچه تأثیرات آن بر بسیاری از سیستم‌های انتقال‌دهنده عصبی مغز مشابه با سایر مواد مخدر است. آزمایشات نشان داده‌اند که حیوانات به اکستازی اعتیاد نشان داده‌اند اگرچه میزان اعتیاد کمتر از سایر داروهای اعتیادآور مانند کوکائین است.
چگونه می‌توان از استفاده از اکستازی جلوگیری کرد؟
ارائه اطلاعات دقیق علمی در مورد اثرات اکستازی برای کاهش اثرات منفی سلامت مرتبط با استفاده از این دارو مهم است. بزرگ‌سالان جوان که اکستازی مصرف کرده‌اند گزارش داده‌اند که دوستان، برنامه‌های درمان اختلالات مواد مخدر و پزشکان منابع مورد اعتماد آن‌ها در مورد اکستازی هستند. بسیاری نیز گزارش می‌دهند که اینترنت منبع مهمی از اطلاعات است که نشان می‌دهد وب‌سایت‌های پیشگیرانه باید طراحی شوند تا به نیازهای این جمعیت پاسخ دهند. علاوه بر این، استفاده از برنامه‌های حمایتی و برنامه‌ریزی برای پیشگیری از مصرف مواد مخدر می‌تواند روشی امیدوارکننده برای کاهش مصرف اکس در میان نوجوانان و بزرگ‌سالان باشد.
فن‌آوری‌های جدید همچنین می‌توانند در ارائه پیام‌ها به دانش آموزان دبیرستان و کالج در مورد اثرات استفاده از اکستازی کمک می‌کنند.
علائم ترک
کسانی که معتاد به اکستازی می‌شوند، زمانی که مصرف مواد مخدر را ترک می‌کنند علائمی را تجربه خواهند کرد. مصرف اکستازی باعث افزایش فعالیت‌های انتقال‌دهنده‌های عصبی، به‌ویژه آن‌هایی که بر احساسات شادی و عشق تأثیر می‌گذارند، در مغز می‌شود. این موجب ایجاد احساسات زیاد و مثبت می‌شود که با استفاده از اکستازی همراه است. اگرچه این افزایش فعالیت همچنین به‌سرعت مواد شیمیایی موردنیاز برای احساس به این شکل را کاهش می‌دهد.
ترک اعتیاد به اکستازی می‌تواند علائم روانی جدی ایجاد کند و برخی از کاربران ممکن است احساس ناراحتی فیزیکی داشته باشند. بااین‌حال، اثرات فیزیکی معمولاً خفیف و تهدیدکننده زندگی نیستند. برخی از مواردی که بر روند فرآیند ترک تأثیر می‌گذارند عبارتند از:
- تحمل فرد
- فاصله زمانی و مدت مصرف مواد
- متابولیسم و سلامت کلی
پس از استفاده طولانی‌مدت، مغز کاربر برای ایجاد عملکرد و تجربه این احساسات مثبت وابسته به اکستازی می‌شود. هنگامی‌که کسی مصرف دارو را ترک می‌کند مغز تلاش می‌کند تا بدون آن عمل کند. در حین ترک مصرف‌کنندگان به‌طورمعمول احساسی متضاد نسبت به حین مصرف اکستازی مانند افسردگی و اضطراب را تجربه می‌کنند. آن‌ها همچنین به‌شدت تمایل به مصرف مواد مخدر می‌یابند.
مصرف‌کنندگانی که اختلالات ذهنی یا اعتیاد چندگانه دارند نیز ممکن است دارای علائم شدید و پیچیده‌تر مرتبط با ترک اکستازی باشند که عبارتند از:
- افسردگی
- گیجی
- اضطراب
- تمایل به مصرف
- پریشانی
- پارانویا
- بی‌خوابی
- خستگی
- دشواری در تمرکز
- از دست دادن اشتها
- مشکلات حافظه
- تغییر در ادراک
اکستازی اغلب با داروهای دیگر مانند کتامین یا آمفتامین قطع می‌شود. در بسیاری موارد، اکستازی نیز همراه با داروهای دیگر مانند ماریجوانا، کوکائین یا LSD مصرف می‌شود. ازآنجاکه دانستن آنچه در قرص اکستازی است دشوار است و بسیاری از مصرف‌کنندگان تمایل دارند آن را با داروهای دیگر ترکیب کنند، علائم ترک اغلب برای هر فرد متفاوت است. اگرچه ترک اکستازی به‌طورمعمول علائم فیزیکی خطرناکی تولید نمی‌کند اما ایجاد مشکلات روانی شدید می‌تواند باعث بازگشت افراد به مصرف دوباره‌ی اکستازی شود.
بازگشت به مصرف در طول فرایند ترک به‌ویژه خطرناک است زیرا تحمل کاربر کاهش می‌یابد. اگر آن‌ها از همان مقدار اکستازی استفاده کنند، در معرض خطر افزایش بیش‌ازاندازه مصرف قرار می‌گیرند که می‌تواند مرگبار باشد. کنترل علائم ترک اکستازی، به‌ویژه احساس افسردگی که اغلب شدید است، ممکن است برای شخص به‌تنهایی مشکل باشد. توصیه می‌شود که مصرف‌کنندگان فرآیند ترک را در یک مرکز پاتولوژی پزشکی ی انجام دهند.
درمان اعتیاد اکستازی
اولین گام در غلبه بر هرگونه اعتیاد، سم‌زدایی مواد مخدر از سیستم بدن مصرف‌کننده است. این کارگاهی اوقات سخت‌ترین بخش بازیابی است. پس از سم‌زدایی، گزینه‌های درمان برای ترک مواد مخدر شامل بستری در بیمارستان، توان‌بخشی سرپایی و مشاوره می‌شود.
ازآنجایی‌که اکستازی به‌تنهایی مورد مصرف قرار نمی‌گیرد، برنامه‌های درمان باید به نیازهای فردی بیمار کمک کند؛ به این معنی که برای درمان انواع مواد مخدر مورد مصرف اقدام شود و همچنین به هرگونه مشکل روانی رسیدگی شود.
سم‌زدایی اکستازی
افرادی که اکستازی زیادی مصرف می‌کنند علائم ترک را شدیدتر تجربه خواهند کرد. برخلاف سایر داروها، ترک اکستازی معمولاً دردناك نیست و بیشتر باعث ایجاد علائم روانی نسبت به علائم فیزیکی می‌شود. نشانه‌های احتمالی ترک اكستاسی عبارتند از:
- اضطراب
- گیجی
- خستگی
- بی‌خوابی
- افسردگی
- هذیان
سم‌زدایی تحت نظارت پزشکی تضمین می‌کند که هرگونه عوارض به‌سرعت و حرفه‌ای مدیریت می‌شود. در طول سم‌زدایی پزشکان درجه حرارت بدن بیمار، سطح هیدراتاسیون، افزایش / کاهش ضربان قلب، رفلکس و تغییرات واکنش مردمک چشم را با دقت بررسی می‌کنند.
اگرچه هیچ دارو خاصی برای سم‌زدایی اکستازی مورد تائید قرار نگرفته است، بسیاری از متخصصان بهبودی داروهای ضدافسردگی را توصیه می‌کنند تا به مبارزه با احساسات افسردگی اجتناب‌ناپذیر کمک کنند. حدود سه تا چهار روز طول می‌کشد تا سم‌زدایی، اکستازی را از سیستم مصرف‌کننده پاک کند. طول و شدت سم‌زدایی بستگی به طول و فاصله زمانی مصرف مواد و همچنین میزان و نوع مواد مخدر مورداستفاده در کنار اکستازی دارد.
توان‌بخشی با بستری بیمار برای ترک اعتياد اکستازی
برخی از انواع اعتیاد به مواد مخدر آن‌قدر قوی هستند که بستری در مرکز توان‌بخشی را ضروری می‌کنند. این مراکز دارای آمار موفقیت بالا هستند، زیرا آن‌ها اجازه می‌دهند تا فرد بدون حواس‌پرتی و انحراف و توجه به زندگی در بیرون از مرکز به‌طور کامل بر درمان تمرکز کند. برنامه‌های توان‌بخشی سرپایی و بدون بستری برای ترک اکستازی از ۳۰ روز تا شش ماه یا بیشتر طول می‌کشد. مدت‌زمان لازم برای بازیابی بستگی به‌شدت اعتیاد و مسائل اساسی که به آن کمک کرده است دارد.
بسیاری از افراد به مواد مخدر به‌عنوان یک عارضه جانبی برای از بین بردن غم و اندوه و درد در زندگی خود معتاد می‌شوند. مراکز درمانی اغلب درمان رفتاری برای کمک به کسانی که در حال مبارزه هستند یاد می‌دهند تا راه‌هایی برای مقابله با استرس و مشکلات عاطفی بدون استفاده از اکستازی را فرابگیرند.